Tiêu chảy là bệnh đường tiêu hóa rất thường gặp và thường có thể tự khỏi sau khoảng 5 đến 7 ngày. Tuy nhiên đối với trẻ nhỏ, bệnh có thể trở nên nghiêm trọng nếu không được bù nước và điều trị kịp thời. Khi có những triệu chứng của bệnh, gia đình nên đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được các bác sĩ theo dõi và kê toa thuốc tiêu chảy với liều lượng phù hợp.

Một số nhóm thuốc trị tiêu chảy có thể kể đến như: dung dịch bù nước và điện giải; thuốc bao phủ niêm mạc ruột, hấp phụ độc tố; thuốc kháng nhu động ruột, giảm tiết dịch; và một số men vi sinh có lợi khác. Các thuốc làm giảm triệu chứng (giảm tiết, dịch, kháng nhu động ruột, hấp phụ độc tố, bao phủ niêm mạc ruột) thường được dùng trong một số trường hợp tiêu chảy ở người lớn, nhưng không dùng ở trẻ em do không có tác dụng làm giảm sự mất dịch và chất điện giải, ngược lại có thể gây hại cho trẻ.

Dung dịch bù nước và điện giải

Khi bị tiêu chảy, cơ thể người bệnh mất nước nghiêm trọng. Do đó, các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân sử dụng các dung dịch bù nước và điện giải như Oresol hay Hydrite. Dung dịch bù nước và điện giải thích hợp trong điều trị mất nước do tiêu chảy ở trẻ em và người lớn, để thay thế nước và chất điện giải mất trong các bệnh tiêu chảy cấp, nôn mửa, sốt cao, các trường hợp mất nước ưu trương hoặc nhược trương ở cả trẻ em và người lớn.

Liều dùng Oresol đối với người lớn:

• 200ml đến 400ml dung dịch sau mỗi lần mất nước do nôn hoặc tiêu chảy.

Liều dùng Oresol đối với trẻ em:

• Trẻ từ 1 tháng tuổi đến 1 tuổi: 1 đến 1,5 thể tích 1 lần bú bình thường.
• Trẻ từ 1 đến 12 tuổi: 200ml sau mỗi lần mất nước do nôn hoặc tiêu chảy.
• Trẻ từ 12 đến 18 tuổi: 200ml – 400ml sau mỗi lần mất nước do nôn hoặc tiêu chảy.

Lưu ý Oresol và dung dịch muối đường không được quá đặc, vì sẽ gây ưu trương nước, làm tăng áp lực thẩm thấu khiến người bệnh có nguy cơ phù não. Sau 24 giờ, nếu không uống hết dung dịch Oresol đã pha, phải bỏ ngay và pha dung dịch mới. Oresol chống chỉ định cho các trường hợp giảm niệu hoặc vô niệu do giảm chức năng thận, mất nước nặng kèm triệu chứng sốc, nôn nhiều và kéo dài, tắc ruột, liệt ruột.

Liều dùng Hydrite đối với mỗi người là không giống nhau. Theo đó, các bác sĩ sẽ trao đổi, thăm khám tình trạng sức khỏe của mỗi bệnh nhân, từ đó đưa ra chỉ định thuốc chính xác nhất.

Thông thường, liều dùng Hydrite được chỉ đối với người lớn như sau:

• 2 viên Hydrite hòa tan với khoảng 200ml nước. Đối với người bệnh tiêu chảy nên uống 10ml/kg sau mỗi lần đi tiêu phân lỏng.

Liều dùng Hydrite cho trẻ em hiện vẫn chưa được nghiên cứu và xác định. Do đó, khi trẻ bị tiêu chảy, người thân nên trao đổi cụ thể với bác sĩ về việc có nên dùng dung dịch bù nước và điện giải này cho trẻ hay không.

Hydrite cần uống trước hoặc sau mỗi bữa ăn theo đúng chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, bạn cần phải đọc kỹ mọi thông tin liên quan đến thuốc trước khi sử dụng. Trao đổi với bác sĩ trong trường hợp bạn chưa nắm rõ về liều dùng hay cách dùng thuốc để điều trị bệnh dứt điểm.

Thuốc hấp phụ và bao phủ niêm mạc ruột

Smecta là loại thuốc tiêu chảy có tác dụng bao phủ và bảo vệ niêm mạc đường tiêu hóa. Smecta được chỉ định điều trị các triệu chứng đau của bệnh thực quản – dạ dày – tá tràng và đại tràng, tình trạng tiêu chảy cấp ở trẻ em và người lớn.

Liều dùng Smecta đối với trẻ em:

• Dưới 1 tuổi: 1 gói/ ngày.
• Từ 1 đến 2 tuổi: 1 – 2 gói/ ngày
• Trên 2 tuổi: 2 – 3 gói/ ngày.

Liều dùng Smecta đối với người lớn:

• Trung bình 3 gói/ ngày, hòa trong nửa ly nước.

Liều lượng của thuốc tiêu chảy Smecta có thể được các bác sĩ chỉ định thay đổi, trong trường hợp người bệnh tiêu chảy cấp tính. Thuốc không sử dụng với bất kỳ đối tượng nào mẫn cảm với các thành phần của thuốc. Các tác dụng phụ của thuốc rất hiếm khi xảy ra. Tuy nhiên trong một số trường hợp hiếm gặp, người bệnh có thể gặp tác dụng phụ như phát ban, táo bón, viêm, ngứa, phù mạch… Do đó, người bệnh không được tự ý uống thuốc tiêu chảy, mà nên uống theo sự chỉ định của các bác sĩ.

Thuốc làm giảm triệu chứng

Thuốc tiêu chảy Loperamid có tác dụng làm giảm các triệu chứng của bệnh tiêu chảy như giảm nhu động ruột, kéo dài thời gian vận chuyển qua ruột, giảm tiết dịch đường tiêu hóa, tăng vận chuyển nước và chất điện giải từ lòng ruột vào máu. Loperamid được chỉ định điều trị triệu chứng tiêu chảy cấp không biến chứng, hoặc tiêu chảy mạn ở người lớn. Thuốc chống chỉ định trong trường hợp tiêu chảy cấp ở trẻ em dưới 12 tuổi.

Liều dùng thuốc tiêu chảy Loperamid đối với người lớn như sau:

• Khi có triệu chứng tiêu chảy uống 4mg, sau mỗi lần đi ngoài uống 2mg cho tới khi ngừng tiêu chảy. Dùng tối đa 16mg/ ngày. Không dùng quá 5 ngày trong trường hợp tiêu chảy cấp.

Mặc dù thuốc tiêu chảy Loperamid là loại thuốc thường được dùng, nhưng người bệnh tuyệt đối không được tự ý sử dụng thuốc mà phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ vì có thể dẫn đến những vấn đề tim mạch nguy hiểm. Ngoài ra, thuốc Loperamid chống chỉ định với bệnh nhân mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc, người bệnh lỵ cấp tính hay viêm ruột do vi khuẩn, bệnh nhân viêm loét đại tràng cấp tính, viêm đại tràng giả mạc do sử dụng kháng sinh phổ rộng, bệnh nhân bị tổn thương gan, phụ nữ có thai. Không dùng thuốc Loperamid với một số loại thuốc ức chế hệ thần kinh trung ương, các thuốc chống trầm cảm vì có thể làm tăng độc tính của Loperamid.

Men vi sinh Probiotics

Probiotics là vi khuẩn có lợi cho đường ruột, giúp cân bằng hệ vi sinh bằng cách kìm hãm sự tăng sinh của các loại vi sinh vật xấu. Hiện nay trên thị trường có hai loại Probiotics được khuyến cáo sử dụng trong trường hợp bị tiêu chảy là Saccharomyces boulardii và Lactobacillus acidophilus.

Saccharomyces boulardii có tác dụng tổng hợp vitamin nhóm B, kìm khuẩn, kích thích hệ miễn dịch không đặc hiệu. Saccharomyces boulardii được chỉ định dự phòng và điều trị tiêu chảy do dùng kháng sinh, tiêu chảy cấp. Do nấm men là các tế bào sống, nên không trộn vào nước hay thức ăn nóng, lạnh hoặc có rượu. Không dùng Saccharomyces boulardii với các thuốc chống nấm khác.

Lactobacillus acidophilus có khả năng tổng hợp vitamin nhóm B, cân bằng vi khuẩn cộng sinh trong ruột, kích thích miễn dịch không đặc hiệu của niêm mạc ruột và diệt khuẩn. Lactobacillus acidophilus được chỉ định các trường hợp tiêu chảy do loạn khuẩn ở ruột.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh

Bệnh tiêu chảy có thể trở nên rất nguy hiểm, nhất là đối với trẻ nhỏ với các triệu chứng nôn ói, tiêu chảy, đau bụng, mất nước dễ dẫn đến trụy mạch và tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, phòng bệnh hơn chữa bệnh. Người dân cần áp dụng các biện pháp phòng bệnh theo khuyến cáo của Bộ Y tế:

• Ăn uống đúng theo quy định vệ sinh an toàn thực phẩm: không ăn các loại thịt sống, thịt chưa chín, rửa sạch rau quả trước khi ăn.
• Rửa tay trước khi chế biến món ăn và trước khi ăn.
• Uống nước chín.
• Vệ sinh kỹ dụng cụ ăn của trẻ. Trong thời gian gian cho con bú, mẹ phải giữ gìn vệ sinh thật tốt.

Ngoài những phương pháp trên, Bộ Y tế còn khuyến cáo người dân nên chủ động uống vắc xin để phòng ngừa bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus – nguyên nhân gây tiêu chảy cấp phổ biến hàng đầu hiện nay ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Vắc xin Rotarix (Bỉ) và Rotateq (Mỹ) và Rotavin-M1 (Việt Nam) là ba loại vắc xin được sử dụng phổ biến rộng rãi tại Việt Nam để phòng ngừa bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus.

Uống vắc xin là phương pháp phòng bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus an toàn và hiệu quả

Vắc xin Rotarix (Bỉ) có phác đồ uống cụ thể như sau:

• Liều đầu tiên: bắt đầu lúc 6 tuần tuổi.
• Liều thứ hai: sau đó 4 tuần.

Lưu ý, lịch trình uống vắc xin của trẻ phải kết thúc 2 liều trước 24 tuần tuổi. Nếu liều đầu tiên đã uống Rotarix thì liều thứ hai nên uống Rotarix.

Vắc xin Rotateq (Mỹ) có phác đồ uống cụ thể như sau:

• Liều đầu tiên: bắt đầu khi trẻ 7.5 tuần tuổi.
• Liều thứ hai: sau liều 1 là 4 tuần.
• Liều thứ 3: sau liều 2 là 4 tuần.

Lưu ý, lịch trình uống vắc xin của trẻ phải kết thúc trước 32 tuần tuổi.

Vắc xin Rotavin-M1 (Việt Nam) có phác đồ uống cụ thể như sau:

• Liều thứ 1: Bắt đầu khi trẻ được 6 tuần tuổi.
• Liều thứ 2: Sau liều đầu tiên từ 1-2 tháng.

Lưu ý, nên cho trẻ hoàn thành uống vắc xin Rotavin-M1 trước 6 tháng tuổi.

Uống vắc xin là phương pháp đề phòng bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus an toàn, hiệu quả và tiết kiệm nhất. Vì vậy, cha mẹ cần chủ động đưa trẻ đến các trung tâm tiêm chủng uy tín để được uống vắc xin đầy đủ theo đúng phác đồ chỉ định. Trung tâm tiêm chủng VNVC là địa chỉ vàng tiêm chủng uy tín có nhiều loại vắc xin phòng bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus và các căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác. Tại Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng VNVC, các khách hàng sẽ được tiếp đón nồng hậu với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, các bác sĩ và điều dưỡng tận tâm, có trình độ chuyên môn cao và chứng chỉ an toàn tiêm chủng. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất cao cấp, trang thiết bị y tế đạt chuẩn và nhiều tiện ích khác đang sẵn sàng phục vụ quý khách.

Để được tư vấn và đặt lịch uống vắc xin phòng bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus và nhiều loại vắc xin khác, bạn có thể đăng ký tại đây hoặc gọi vào hotline 028.7300.6595, nhắn tin cho Fanpage VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn hoặc liên hệ trực tiếp hệ thống các trung tâm tiêm chủng VNVC trên cả nước.