Theo bác sĩ Trà Anh Duy, triệt sản ở nữ là phương pháp làm tắc nghẽn ống dẫn trứng để ngăn tinh trùng và trứng gặp nhau. Biện pháp thích hợp cho những phụ nữ trên 30 tuổi, có hai con sống khỏe mạnh, con nhỏ nhất trên ba tuổi, vợ chồng không có nhu cầu có thêm con nữa.

Ngoài ra, một số trường hợp được chỉ định triệt sản như phụ nữ có bệnh lý nền nặng, chẳng hạn suy tim nặng, bệnh phổi mạn tính, suy thận, tăng huyết áp, tâm thần. Hoặc những người bị ung thư sinh dục, sa sinh dục, tiền sử mổ lấy thai nhiều lần, mổ bóc nhân xơ tử cung…

Về mặt kỹ thuật, phương pháp triệt sản thông dụng nhất hiện nay là cột và cắt một phần ống dẫn trứng. Kỹ thuật này khá đơn giản, bác sĩ sẽ làm tiểu phẫu mở hoặc qua ngả nội soi ổ bụng để tiếp cận và kéo hai vòi trứng, cột nó lại thành dạng cái quai dài độ 1,5 đến 2 cm, rồi buộc gốc của quai lại bằng chỉ. Cuối cùng cắt bỏ quai ngay gần sát chỗ cột.

Phương pháp triệt sản cho tỷ lệ ngừa thai thành công cao, lên đến trên 99%. Một số nghiên cứu cho thấy chỉ một trên 200 phụ nữ có thể “dính bầu” sau triệt sản.

Triệt sản hoàn toàn không ảnh hưởng đến hormone trong cơ thể, nhờ đó người phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt cũng như chu kỳ buồng trứng bình thường. Tâm lý chị em cũng thoải mái hơn, tận hưởng cuộc sống tình dục mà không quá lo lắng về việc sẽ phải “xử lý hậu quả” sau đó.

Tuy nhiên bác sĩ Duy lưu ý việc triệt sản không thể bảo vệ phụ nữ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục. Do vậy chị em nên cân nhắc việc sử dụng bao cao su khi quan hệ, đặc biệt là những người có nhiều bạn tình.

Người đã triệt sản mà muốn có con trở lại sẽ rất khó, bởi việc nối lại hay tái thông tai vòi của buồng trứng không hề đơn giản. Với phụ nữ trẻ dưới 30 tuổi thì tỷ lệ thành công có thể đến 80%, nhưng sẽ giảm dần và còn khoảng 30% khi phụ nữ tuổi trên 40. Tỷ lệ tái thông thành công còn phụ thuộc vào phương pháp trước đó là cắt và cột hay dùng vòng nhẫn, clip.

Các phương pháp triệt sản còn một tỷ lệ nhỏ có biến chứng trong lúc làm thủ thuật như chảy máu, viêm nhiễm và tổn thương tạng.

Sau khi triệt sản, một số trường hợp tai vòi tự thông dẫn đến ngừa thai thất bại. Khi đó, khả năng mang thai ngoài tử cung rất cao. Do vậy, bác sĩ cảnh báo những người đã triệt sản nếu thấy bị trễ kinh thì nên đến gặp bác sĩ sản khoa ngay.

Có một phương pháp triệt sản không dùng đến dao kéo nhưng ít phổ biến là can thiệp qua ngả nội soi lòng tử cung. Bác sĩ dùng một dụng cụ ống nội soi buồng tử cung đến chỗ thông giữa ống dẫn trứng. Một nút chặn siêu nhỏ được đặt tại vị trí này, trong ba tháng mô xung quanh nút chặn sẽ hình thành và bít hẳn ống dẫn trứng, ngăn tinh trùng đến gặp trứng. Trong ba tháng này, bạn cần sử dụng thêm một biện pháp ngừa thai khác.

Theo thống kê, đa số vợ chồng Việt Nam lựa chọn phương pháp tránh thai tạm thời hơn là tránh thai vĩnh viễn (triệt sản). Tuy nhiên, trên thế giới, phương pháp tránh thai vĩnh viễn lại rất phổ biến, từ các nước đông dân như Trung Quốc, Ấn Độ đến những nước phát triển như Mỹ, Australia, châu Âu… vì an toàn, đơn giản, hiệu quả rất cao mà không ảnh hưởng đến sức khỏe tâm sinh lý nam nữ.

Bác sĩ Duy khuyên các cặp vợ chồng không muốn có con nữa nên cân nhắc phương pháp ngừa thai tùy theo hoàn cảnh và điều kiện, sức khỏe. Việc lựa chọn cách tránh thai nào, dù ở nam hay nữ đều cần xem xét cẩn trọng về tính an toàn cho sức khỏe và hiệu quả ngừa thai.

• Thiết bị triệt sản ‘đi lạc’ lên gần ngực
• Đàn ông triệt sản vẫn có thể có con

Trần Ngoan